Örnek: Kaya trenlerle oynamayı çok seviyordu. Dikkatlice rayları dizer, oyuncaklarla trenlerin geçebileceği uzun yollar hazırlardı. Pınar ise sınıfta genelde çok sıkılır ve insanlara sataşırdı. Kaya tam oyun düzenini tamamlamıştı ki sınıfta koşan Pınar hepsinin üstünden tekmeleyerek ve dağıtarak geçti. Kaya’nın hazırladığı bütün yollar yerle bir oldu ve Kaya ağlamaya başladı. Öğretmen geldi ve Pınar’a çok kızdı. Pınar’a Kaya’nın oyununu hemen düzeltmesini söyledi. O sırada Kaya’yı teselli etmeye çalıştı. Pınar düzeltiyormuş gibi yapıp kimsenin bakmadığı bir anda oradan kaçtı. Bunu fark eden öğretmen sinirlendi  ve geçen gün de Esra’nın dikkatle çizdiği ve Pınar’ın yırtıp attığı resmi hatırlayıp iyice patlayacak gibi hissetti.

Birbirlerinin oyunlarını bozan ve yaptıklarını yırtan çocuklarla sınıflarda çok karşılaşılır. Özellikte sanat merkezinde en çok yaşanan durumlardan biridir. Yaratıcılığın güçlendiği bu bölümlerde çocukların bireyselliği gelişir ve ön plana çıkar. Çocuklar yaptıklarıyla övünç duyarlar. Çalışmalarını sergilemek ve saklamak isterler. Hatta öğretmenleri onları herkesin görebileceği bir yere asarsa çok mutlu olurlar. Eğer bir arkadaşı da gelip yaptığına zarar verirse çok üzücü bir olay yaşanır.

Başkalarının çalışmalarına zarar veren bir çocuk bunu kızgınlıktan, memnuniyetsizlikten, hayalkırıklığından, birşeyden hoşlanmamasından ya da birisi tarafından özür dilemeye zorlanırsa yapabilir. Ne olursa olsun bu hem üzücüdür hem de sınıf kuralları için kabul edilemezdir.

Okul öncesi sınıflarda zarar veren çocuğun davranışlarını gözlememiz için sorabileceğimiz birkaç soru vardır:

  • Çocuk ne zaman başkalarının çalışmalarına zarar veriyor (tahmin edilemez, temizlik zamanında, eve gitmeye hazırken, planlanmış aktivite zamanlarında)?
  • Çocuk başkasının çalışmasına zarar vermeden önce ne yapıyor (başka biri onunla uğraşıyor, belli bir çocukla oynuyor, çalışıyor veya konuşuyor, verilen bir görevi bitirmekte zorlanıyor, yapılan aktiviteyi beğenmiyor)?
  • Çocuk başkalarının çalışmasına zarar verirken ne yapıyor(başkaları bakıyor mu diye bakıyor, inkar ediyor, özür diliyor, yürüyüp gidiyor, çalışmayı yapan çocuğun başka tarafa bakmasını bekliyor)?
  • Çalışmayı yapan genelde kim (arkadaşları, kızlar, erkekler, küçük ya da büyük çocuklar, aralarında problem olan çocuklar, sevmediği arkadaşları)?
  • Çocuk çalışmalara nasıl zarar veriyor (yırtarak, atarak, tekmeleyerek, masadan düşürerek, kırıştırarak, su veya boya dökerek, üzerine başka bir şey çizerek)?

Bu soruları sorarak çocuğun bu davranışları sergilemesinin nedenlerini bulabilirsiniz. Cevaplarınız ve tahmininize göre bir müdahale planı yapabilirsiniz.

Müdahale:

  • Sınıfınızda yeterli materyalin olmaması, çocukların birbirleriyle oyun oynarken veya resim yaparken yarışmalarına neden olacaktır. Bu yarış tedirginlik ve rekabet yaratır. Sınıfın çocukların hep beraber oynayabilecekleri bir yer iken, birbirlerine karşı oynadıkları bir ortama dönüşmesine neden olur.
  • Sınıfın düzeni çocukların birbirlerinin oyunlarına saygı duymalarını etkileyebilir. Mesela blokların durduğu köşenin daha sakin olması gereklidir. Sınıfın trafiğinin bol olduğu bir yerde, yapılan blok oyunlarına çarpılması daha kolaydır. Resimlerin durduğu sehpalar birbirlerine çok yakın olursa ya da çocuklar sıkışık bir masada oturuyorsa bir çok çocuğun çalışması birbirine karışabileceğinden çocuklar sinirlenebilir. Sıkışık ortamlarda kendilerine alan yaratmak için çocuklar birbirlerinin çalışmalarına zarar verebilirler. Sorunların yaşandığı bölümleri inceleyip yapabileceğiniz değişikleri bulabilirsiniz.
  • Çocukların yaptıkları resimleri ya da inşaa ettikleri oyuncakları saklayabilecekleri bir yer hazırlayın. Resimlerin asılacağı duvar ıslanmayacak ve çok darbe alamayacak bir şekilde hazırlanmalıdır. Çocuklar çalışmalarını eve götürmeden önce sergileyebilirlerse; kendilerinin ve başkalarının yaptığı çalışmaların hem sizin için hem de sınıf için değerli olduğunu anlar.
  • Eğer belli çocuklar birbirlerinin çalışmalarına zarar veriyorsa onları ayrı tutmaya ya da aradaki problemi çözmeye çalışabilirsiniz.
  • Çocukların sınıf kurallarını anlamaları ve uygun davranışların çalışılması için bir etkinlik yapabilirsiniz.

Bakınız: http://www.acevokuloncesi.org/etkinlikler/sosyal-duygusal-gelisim/131-trafik-oyunu  

  • Çocukların çevrelerine ve başkalarına saygı göstermelerini öğrenmeleri için bir etkinlik yapabilirsiniz. 

Bakınız: http://www.acevokuloncesi.org/etkinlikler/sosyal-duygusal-gelisim/139-cevremi-seviyorum